Autor: Robert Kolatzek
Do zdobycia okolicy przez Zakon Braci Domu Niemieckiego NMP w Jerozolimie zamieszkiwali ją Bartowie. Osada nazywała się Lecbark (po staroprusku) a po niemiecku nazywane było Heilsberg (co dosłownie znaczy "święta góra" ale pochodzi prawdopodobnie od "Heilfeier" - święta pogańskiego). 1241 wymienia się poraz je w dokumentach. 1273 plemiona pruskie poddają się po drugim powstaniu zakonowi, oddają wzgórze zamkowe i przenoszą osadę do Pilnika (po niemiecku "Neuhof" lub ze staropruskiego "Pilnigk").
1243 legat papieski Wilhelm z Modeny podzielił kraj zakonny na trzy diecezje, przy czym jedna trzecia przekazana została na uposażenie Biskupa i kapituły (tzw. dominium). W djecezji warmińskiej (po niemiecku "Ermland") w posiadanie biskupa przechodzą "komory" lidzbarska i fromborska.
12.08.1308 biskup Eberhard z Nysy nadaje Lidzbarkowi prawa miejskie na prawie chełmińskim. Od 1300 istnieje parafia, której pierwszym proboszczem jest Heymanus. Kościół ulokowany został na południe od rynku w zakolu rzeki Łyny.
Około 1357 istnieją mury obronne miasta. Dostęp do miasta prowadzi przez trzy bramy i jedną furtkę: Kościelną na południowym zachodzie, Wysoką (pozostał tylko barbakan) na północnym zachodzie, Zamkową na wschodzie i furtkę biskupią na południe od kościoła.
Mieszkańcy pochodzili głównie ze Śląska (dlatego nazywano dialekt lidzbarski "Breslauisch"). Handel, włókiennictwo (przetwarzanie uprawianego na tych ziemiach lnu), cegielnictwo i dwa folwarki miejskie poza jego granicami dawały mieszkańcom pracę i dostatek. Miasto posiada w pełni funkcjonujący wodociąg prowadzący wodę z Góry Okratowej do miasta oraz łaźnię miejską (przy ulicy zwanej łazienną - dziś Kasprowicza).
1350 biskup Jan z Miśni obiera lidzbarski zamek za rezydencję, którą ten pozostaje z małymi przerwami do końca XVIII w.
W roku 1410 biskup Warmiński (zgodnie z umową) w bitwie pod Grunwaldem po stronie Zakonu Krzyżackiego. Biskup Henryk IV. Vogelsang (Lidzbarczanin z pochodzenia) musi opuścić Warmię i rodzinne miasto. Wielki Mistrz Henryk z Plauen zajmuje zamek przez następne dwa lata (czy w nim naprawdę mieszkał nie wiemy). Podczas Wojny Głodowej król Polski oblega miasto, nie może go jednak zająć.
Po Wojnie Popiej pomiędzy biskupem - względnie kapitułą a królem Polski, podczas której ten ponownie próbuje zająć miasto (1478), kapituła odzyskuje prawo wyboru biskupa a Warmia staje się samorządną dzielnicą Polski.
1497 - wielki pożar niszczy wschodnią część miasta.
Między 1505-1510 Mikołaj Kopernik spędza w Lidzbarku na dworze swego wuja Biskupa Watzenrode z przerwami około 3 lat. Na lidzbarskim zamku powstaje tzw. Commentariolus z naukową hipotezą heliocentryzmu.
1520 oblegają wojska Wielkiego Mistrza Albrechta z Brandenburgii zamek i miasto. Jednak bez skutku: Ani próby dostania się do miasta za pomocą zamocowanych na pontonach wieżyczek ani ostrzał artyleryjski setkami kul nie przynosi rezultatu. Niektóre z nich można do dziś podziwiać na zachodniej ścianie Wysokiej Bramy.
Dzięki wsparciu biskupa powstaje w mieście w 1586 r.klasztor sióstr św. Katarzyny Męczennicy. (Do tego czasu zabudowania w mieście posiadać mogli tylko mieszkańcy. Ta nowa wówczas charytatywna organizacja była w czasach głodu i wojen religijnych z pewnością pośród mieszczan mile widziana. W ciągu ostatnich wieków prowadziły one sierocińce, lazarety i internaty.)
14. lutego 1656 stany warmińskie składają na lidzbarskim zamku Księciu Fryderykowi Wilhelmowi hołd, który będąc stronnikiem króla Szwecji w Drugiej Wojnie Północnej zajął Warmię i część Polski.
24/25.03.1698 spłonął ponownie kościół farny. Podczas restauracji budowli pokryto wieżę hełmem z potrójną latarnią.
W latach 1703-1704 Lidzbark gości ponownie Szwedów. Król Szwecji Karol XII obrał sobie lidzbarski zamek za rezydencję. Opuszczając miasto okradziono zamek wywożąc dwanaście pełnych wozów a w tym: bibliotekę (dziś dostępna w archiwach w Uppsala), poczet biskupów warmińskich oraz meble.
1772 - Warmia z Lidzbarkiem wcielone zostały do Prus. Parę lat później opuszcza również biskup Ignacy Krasicki zamek. Odtąd biskupi przenoszą swoję rezydencję do prężnie się rozwijającego Olsztyna.
10 czewca 1807 - Wielka bitwa wojsk pruskich i rosyjskich z armią Napoleona Bonaparte na zachód od miasta (od wsi Ignalino do szańców znajdujących się obecnie na granicy miasta). Zwycięstwo Francuzów okupione jest tysiącami poległych i rannych.
1821-23 na życzenie króla Prus Fryderyka Wilhelma III. powstaje drewniany kościół ewangelicki dla nowo osiadłej ludności z protestanckich Prus (żołnierze i urzędnicy) według planów Karola Fryderyka Schinkela.
Opustoszały zamek podupada. Klasycystyczna przybudówka (tzw. zamek średni) zostaje rozebrany. Za zgodą mieszczan militarnie bezużyteczne średniowieczne bramy miejskie zostają sprzedane a potem rozebrane. Pozostał jedynie barbakan bramy zachodniej. Wzdłuż murów miejskich powstają zabudowania, później ciągi ulic Nowego Miasta. Podczas ćwiczeń wojskowych w pobliżu miasta w 1844 roku Król Fryderyk Wilhelm IV. odkrywa tę "malowniczą ruinę" (opustoszały zamek) i wysyła Ferdynanda von Quast do Lidzbarka. Ten rozpoczyna w 1857 roku prace konserwatorskie na lidzbarskim zamku i publikuje na jego temat "Denkmale der Baukunst in Preussen. Ermland".
Dnia 18. sierpnia 1913 Marszałek August von Mackensen - honorowy obywatel miasta - odkrywa na rynku pomnik husarza (w miejscu na którym do 1865 stał średniowieczny ratusz). Po (!) II Wojnie Światowej pomnik został zniszczony.
25. sierpnia - 3. września 1914 miasto zajmują wojska rosyjskie. Około 3000 poległych w okolicach miasta żołnierzy (Rosjan, Rumunów, Brytyjczyków, Francuzów, Włochów, Serbów oraz jeńców wojennych oraz uciekających z Wołynia niemców) zostało pochowanych w lesie na wschód od miasta. W pobliżu tego cmentarza mieszkali jeńcy wojenni, którzy stworzyli tam pomnik - piramidę.
16. grudnia 1930 otwarto radiową stację nadawczą zwaną Sender Heilsberg o mocy 60 kilowat (później 100 kilowat) na północny zachód od miasta.
Podczas procesji Bożego Ciała 27. maja 1937 naziści zakłócają nabożeństwo porywając szczególnie młodym uczestnikom "chorągwie" (katolicka młodzież zgromadzona w organizacjach kościelnych nie chciała dołączyć do organizacji młodzieżowych NSDAP). Gestapo zaaresztowało księży wikariuszów i parę chłopców. Tysiące mieszczan próbowało wymusić uwolnienie młodzieży, jednak bezskutecznie. Do miasta wkroczyły uzbrojone odziały organizacji nazistowskich. Wydane w Królewcu wyroki sądowe były bardzo niskie, sam fakt kończy jednak w miarę tolerancyjne podejście obu stron.
Am 31. stycznia 1945 wojska sowiecki zajmują miasto, okradają opustoszałe budynki, gwałcą i mordują. Za takie wyzwolenie postawiono im pomnik na miejscu byłego pomnika św. Jerzego koło szpitala.
Ta strona powstała z myślą o przeglądarkach internetowych na telefonach komórkowych. Nowoczesne przeglądarki obsługują tzw. AppCache i potrafią udostępnić w ten sposób pobrane dane nawet bez dostępu do internetu. Takimi są standardowe przeglądarki Androida, WebOSa, iOSa jak i Firefox czy Chrome w wersjach z 2012. Niektóre funkcje działają tylko z dostępem do Internetu jak np. zewnętrzne linki czy przycisk "W GoogleMaps". Niektóre funkcje potrzebują dostępu do dokładnych danych lokalizacji użytkownika pobieranych z GPSa. Najlepiej działa na tzw. smartfonach z androidem (powyżej 2.2).
Początek czyli strona główna zawiera listę kategorii (Grupy obiektów) i inne strony z informacjami takimi jak ta. Klikając na zawartość listy strony głównej otworzy się strona obiektu z jego danymi.
Poprzednią stronę osiąga się przez przycisk Wróć na dole strony jak też przez przycisk powrotu w przeglądarce. Do strony głównej można dotrzeć przez przycisk Początek w listwie na dole.
Jeśli komórka nie znajdzie lokalizacji o wymaganej dokładności, zobaczą Państwo ostrzeżenie. Proszę upewnić się, że GPS nie jest wyłączony, zamknąć to ostrzeżenie, odczekać chwilę (względnie wyjść na miejsce z dobrze widocznym niebem) i spróbować wywołać tę funkcję ponownie.
Wszystkie potrzebne dane zostały zapisane przez AppCache w tej przeglądarce. Niektóre funkcje potrzebują bezpośredniego dostępu do internetu przez sieć komórkową, która nie zawsze jest dostępna lub może być droga. Dla przykładu: Na dole znajdują się dwa przyciski, które pomagają zorientować się w terenie. "W nawigacji" może działać nawet i bez internetu - startuje program do nawigacji z lokalizacją celu. "W GoogleMaps" *prosi o dostęp i) czyta w przeglądarce lokalizację użytkownika z GPSa lub sieci i rysuje ją razem z lokalizacją celu na mapce z maps.google.com. Konieczne do tego są dokładne dane położenia (geolokalizacja) oraz dostęp do internetu. (Trójkąt z wykrzyknikiem wskazuje zawsze na konieczne połączenie z siecią i być może powstające przez to koszta.)
Położenie: PKS podjeżdża do stoisk, przewoźnicy prywatni do "wysepki" na zachód od nich.
Adres: ul. Kolejowa
Położenie: W ciągu budynków prowadzących od "starego" ratusza w stronę klasztoru. W sklepie z elektroniką obok księgarni.
Adres: Plac Wolności
Położenie: Mury obronne ciągną sie wzdłuż rowu otaczającego starówkę od północy.
Adres: ul. Hoża
Jedyna do dziś zachowana (i widoczna) część fortyfikacji obronnych miasta. Ukończone po drugim napadzie Litwinów ok. 1350 roku otoczone zostały od północy dodatkowo dużym rowem. Od innych stron otaczała je albo woda albo naturalne strome skarpy. Ten obecnie widoczny kawałek murów oddzielał skutecznie długi czas miasto od wojsk Wielkiego Mistrza Albrechta Brandenburskiego w roku 1525. Odcinek ten łączył zachodnią bramę miejską z bramą młyńską na wschodzie. Dobrze widoczne są otwory strzelnicze i podział na kondygnacje.
Położenie: Przy Wysokiej Bramie od strony starówki
Na placu obok barbakanu ustawiany jest w lato namiot na koncerty. Obok znajduje się pizzeria, która słynie jednak wśród mieszkańców z pierogów.
Na placu znajduje się wmurowany w ziemię czworokąt z czerwonej cegły. Jest to miejsce samej bramy - a to, co obecnie nią nazywamy, było tzw. barbakanem (częścią o znaczeniu militarnym ale również reprezentacyjnym).
Położenie: W pobliżu szkoły, niedaleko dworca i rynku
Adres: ul. 11 Listopada 15
Położenie: Pomiędzy szkołą, przychodnią, dworcem i rynkiem.
Publicznie dostępny plac sportowy ze pochylnią i zjeżdżalnią do sportów takich jak kolarstwo BMX czy deskorolki.
Położenie: Przy skrzyżowaniu dróg do Dobrego Miasta i na Górowo, w na przeciw mleczarni
Adres: ul. Olsztyńska 8
Położenie: Na skośnie/przeciwko wysokiej bramy od strony "Nowego Miasta"
Adres: ul. Konstytucji 3 Maja
Położenie: Na rogu ulicy prowadzącej do dworca, po prawej stronie, na przeciwko Rossmanna
Adres: ul. Świętochowskiego 2
Położenie: Obok sklepu spożywczego, przed wiaduktem
Adres: ul. Bartoszycka 12
Położenie: Obok szkoły w budynku przychodni, niedaleko dworca
Adres: ul. 11 Listopada 15
Położenie: W centrum miasta, na rogu budynku od centrum w stronę Wysokiej Bramy
Adres: Plac Wolności 2
Położenie: W centrum miasta na drugim końcu budynków prowadzących od "starego" ratusza w stronę klasztoru.
Adres: Plac Wolności 1
Bankomat (EC, VISA, Mastercard/Eurocard i inne) znajduje się za drzwiami wejściowymi po lewej stronie.
Położenie: Budynek położony przy ulicy do Dobrego Miasta obok stacji paliw.
Adres: ul. Kopernika 33
W pobliżu większy parking, więc godny polecenia dla grup z większymi pojazdami ;-)
Położenie: Na przy szosie do Bartoszyc po prawej stronie.
Adres: ul. Bartoszycka 24
Położenie: Duży budynek z czerwonej cegły o okrągłych bokach rozdzielający starówkę od "nowego miasta" na wschód od niej.
Adres: ul. Wysokiej Bramy
Jedyna do dziś zachowana brama miejska (a raczej "przedbramie" tzw. barbakan). Położona na północny zachód od centrum miasta pomiędzy rowem a stokiem do rzeki Łyny. Sama brama miejska znajdowała się na miejscu, gdzie obecnie dla zainteresowanych historią gości wmurowano w ziemie prostokąt z czerwonej cegły.
Te ciemne cegły ułożone na znak X wzdłuż cokołu są wskazówką na bogactwo miasta i służyły celom ozdobnym.
Po zachodniej (zewnętrznej) stronie widoczne są granitowe kule artyleryjskie pochodzące z oblężenia miasta przez zakon krzyżacki w roku 1520 pod przewodnictwem Wielkiego Mistrza Albrechta z Brandenburgii.
Położenie: Drewniany budynek sakralny przy skrzyżowaniu
Adres: ul. Wysokiej Bramy 4
Wybudowany według planu Karla Friedricha Schinkela na zlecenie Króla Prus w latach 1821-23. Neoromański budynek z drewna w stylu bazylikalnym o trzech piętrach. Obecnie dostosowany do potrzeb obrządku wschodniego.
Położenie: Widoczny od zamku i przedzamcza kościółek na wschód od rzeki Symsarny. Dostęp od ulicy Wyszyńskiego, przy czym portal jest oczywiście po stronie zachodniej.
Adres: ul. Wyszyńskiego 8
Cerkiew powstała z inicjatywy i na potrzeby przetransportowanych na Warmię po Drugiej Wojnie Światowej Ukraińców i ich rodzin. Budynek magazynu zaadaptowano zgodnie z obrządkiem (np. versus orientem = zorientowana na wschód) w latach dziewięćdziesiątych XX-tego wieku. Ikonostaza jest dosyć nietypowa, bo nie całkiem zamknięta przed widokiem wiernych.
Położenie: Przy ścieżce do Sarnowa prowadzącej od drogi do Bartoszyc przy granicy miasta.
Nieco zapomniany cmentarz wojenny położony w lesie. Odrestaurowany dzięki zaangażowaniu władz miejskich i pana Skowronka pod koniec lat 90-tych XX w. Miejsce jest przyjemnie odwiedzić w upalny letni (lub wiosenny) dzień. Dobrze jest być przygotowanym na liczne tam komary.
Podczas walk o Lidzbark polegli nie tylko Niemcy. Rosjanie (2081), Belgowie (45), Rumuni (506), Francuzi (43), Serbowie (8), Włosi (19) i Brytyjczycy (49) zostali pochowani na skraju miasta w pobliżu ówczesnego obozu jenieckiego, w którym przebywało parę setek żołnierzy rosyjskich wykorzystywanych do robót publicznych jak budowy trasy do Bartoszyc. Dla upamiętnienia poległych rząd brytyjski ufundował duży krzyż a sami jeńcy wybudowali z kamieni piramidę.
Położenie: W rzędzie budynków na końcu ulicy prowadzącej od Wysokiej Bramy do ronda
Adres: ul. Konstytucji 3 Maja 20
Położenie: Po południowej stronie Łyny, między kościołem Piotra i Pawła a cmentarzem/górą Okratową.
Adres: ul. Krasickiego 1
Położenie: W ciągu budynków od wysokiej bramy.
Adres: ul. Konstytucji 3 Maja 18
Centralnie położony hotelik w niewielkiej odległości od dworca i centrum miasta.
Położenie: W suterynie jednego z budynków zespołu szkół.
Adres: ul. Słoneczna 36
Wejście przez drzwi południowo-wschodniego skrzydła.
Adres: ul. Zielona 1
14 Pokoi (jedno-, dwu-, trzy- i czteroosobowe) z telewizją satelitarną i internetem mają częściowo panoramę zamku lub kościoła i Łyny. Hotel położony jest centralnie i posiada własny mały parking. Apartament rodzinny posiada pokój dziecięcy i zabawki.
Położenie: Były "Kłobuk" na granicy miasta, przy szosie do Dobrego Miasta i Olsztyna
Adres: ul. Olsztyńska 4
Restauracja dla 100 gości z dwoma salami
Sauna, swimming pool
parking strzeżony
Położenie: W budynku Lidzbarskiego Domu Kultury
Adres: ul. Słowackiego 4
Położenie: Na końcu ulicy Wiejskiej w rozdrożu przed wsią Pilnik
Adres: ul. Wiejska 13
Kościół ufundowany przez biskupa Załuskiego jako dziękczynienie za koniec epidemii dżumy w roku 1709. Wybudowany w miejscu krzyża przy wsi Pilnik - ode 1274 miejsce zamieszkania autochtonów, którzy za pomoc podczas oblężeń miasta otrzymali od biskupów wolność i ziemię nad Łyną na wschód od miasta. Budowę ukończono pod panowaniem biskupa Krasickiego według planów Ernsta Masuhra w 1789 roku. Klasycystyczna budowla o wymiarach 24 na 10 metrów z portalem od wchodu.
Położenie: Współczesny budynek sakralny położony na przeciwko zespołu szkół
Adres: ul. Polna 34a
Parafia utworzona przez Biskupa Piszcza w 1992 roku.
Położenie: Duży budynek sakralny w czerwonej cegły z potrójną wieżyczką
Adres: Plac Kościelny
Do XIX. w był to jedyny kościół parafialny w Lidzbarku. (Istniały co prawda inne kościoły jak św. Ducha, św. Katarzyny, Podwyższenia Krzyża Świętego ale istniała tylko jedna parafia.) Usytuowano go na południe od rynku w zakolu rzeki Łyny. Wielokrotnie zmieniany i rozbudowywany (np. po pożarach) otrzymał dopiero pod koniec XX w. swój obecny wygląd. Wieża zwieńczona tzw. potrójną latarnią z pozłacaną figurą św. Michała Archanioła mierzy 66 metrów.
Dostęp do wnętrza możliwy jest przez portal od strony zachodniej, przy czym niestety metalowa krata nie pozwala na swobodne poruszanie się po budynku. Z odrobiną szczęścia można wejść również przez wejścia boczne. Większe grupy mogą umówić się (np. telefonicznie) na zwiedzanie. Małe grupy i turyści indywidualni mogą zwiedzać wnętrze przed i po nabożeństwach o ile są odpowiednio ubrani, zachowają ciszę i respektują potrzeby zgromadzonych wiernych.
Kościół pod wezwaniem świętych apostołów Piotra i Pawła (oraz Michała Archanioła) jest najstarszym kościołem miasta. Położony w zakolu rzeki Łyny na południe od rynku i otoczony był murami miejskimi z (miejską) Bramą Kościelną i tzw. Furtką biskupią. Średniowieczny most przed ową bramą został odnowiony w roku 2010.
W latach 1350-1400 wybudowano trzynawowy kościół typu bazylikalnego bez apsydy z czerwonej cegły palonej na północ od miasta na fundamencie z głazów narzutowych zebranych w okolicy. Pod koniec tego samego wieku dobudowano wieżę. Po pożarze w 1497 roku odbudowany jako gotycki kościół halowy z niższym dachem i sklepieniem gwiaździstym (ślady pożaru widoczne są do dziś na wschodniej stronie wieży. W 1718 roku pokryto wieżę tzw. hełmem z potrójną latarnią, na której czubku usytuowano pozłacaną figurę Michała Archanioła z mieczem i tarczą (skrzydła odłamały się podczas burz w kolejnych wiekach).
8 września 1401 otrzymał w tymże kościele syn lidzbarskiego piekarza i pierwszy rodowity Warmiak - Henryk IV. Vogelsang - sakrę biskupią.
W latach 1871-1872 wystrój wnętrza dopasowano do stylu gotyckiego. 1891-1896 dobudowano na wschodzie prezbiterium z dwoma niższymi kapliczkami bocznymi i zakrystią. Nad nowym ołtarzem w stylu gotyckim umieszczono witraż przedstawiający ukrzyżowanego Chrystusa z Maryją i Janem Apostołem; poniżej Izajasza, wskazującego na swoje proroctwo o mesjaszu; powyżej pelikan - symbol ptaka karmiącego swoje potomstwo własną krwią.
W latach 80-tych XX-tego wieku przebudowano prezbiterium i wyłożono biały marmur. Dziesięć lat później pomalowano kościół na biało i odnowiono dach.
Obecnie jest to kościół halowy o długości 70 m i szerokości 24 m. Sklepienie sięga w najwyższym punkcie 18 m, dach 25 m. Na dachu znajduje się mała wieżyczka (tzw. sygnaturka) z chorągiewką z liczbą "1704". Czworokątna wieża o wymiarach podstawy 11 na 12 m mierzy 66 m.
Warte obejrzenia:
Położenie: Nad Łyną na końcu ulicy
Adres: ul. Słowackiego 4
Ten miejski ośrodek kultury odpowiedzialny jest za organizację większości imprez na terenie miasta. W budynku znajduje się również kino "Ignacy".
Położenie: Przy drodze z Dobrego Miasta przy granicy miasta.
Adres: ul. Olsztyńska 6
Połączone z Centrum Inwestycyjno Handlowe FALCON?
Położenie: Przy drodze do Jezioran
Adres: Medyny 4
Położony jest w parku miejskim około 1,5 km od granicy miasta.
Ośrodek Zacisze Leśne dysponuje 100 miejscami noclegowymi w pokojach 1,2 i 3 osobowych.
Ośrodek posiada także stołówkę, dwie sale wykładowe, świetlicę, pole namiotowe, boisko do piłki nożnej, koszykówki oraz kort tenisowy.
Możliwy jest wypoczynek indywidualny i grupowy jak również organizowanie szkoleń i imprez integracyjnych.
Położenie: Obok Wysokiej Bramy po stronie starówki.
Adres: ul. Dębowa 5
...słynie wśród mieszkańców z pierogów!
Szczególnie w parne letnie noce polecam korzystanie ze stolików na zewnątrz lokalu.
Położenie: W żółtym budynku z lat 30tych o ciekawej architekturze...
Adres: ul. Świętochowskiego 5
Położenie: W jednym z domów na osiedlu zwanym "30-lecia"
Adres: ul. XXX-Lecia PRL 4
Położenie: Przy drodze do Jezioran, w pobliżu skrzyżowania z drogą do Bartoszyc
Adres: ul. Warmińska 8
Położenie: Prz murach miejskich, obok byłego ratusza
Adres: ul. Hoża 39
Ten położony na skarpie lokal z widokiem na zamek jest godny polecenia. Polska i inne kuchnie uzupełniają się doskonale w menu. Dla małych gości znajdą się jakieś kredki i papier. Dla starszych warty uwagi wybór alkoholi. Zamknięte w poniedziałki. Otwarte od 12 do 22. Na placu przed restauracją znajduje się mały parking.
Położenie: Przedzamcze
Adres: Pl. Zamkowy 1/7
Hotel o światowej sławie jako "Best New Hotel Construction & Design". Wyposażony w trzy sale konferencyjne (małe i większe) oraz SPA jest jedyny w swoim rodzaju. Serwis na światowym poziomie. Młoda i klasyczna kuchnia.
Położenie: Położony na skarpie (przy ulicy Krzywej) drewniany budynek
Adres: ul. Spółdzielców 26
Położenie: Na granicy miasta przy drodze do Bartoszyc
Adres: ul. Bartoszycka 30a
Położenie: Po prawej stronie ulicy z Dobrego Miasta przed ręczną myjnią samochodową.
Adres: ul. Żytnia 2
Położenie: Oddalona o 100 metrów od Lidla w stronę Pilnika.
Adres: ul. Wiejska 13
Położenie: Po prawej stronie ulicy z Dobrego Miasta przy barze "Wika", koło cmentarza.
Adres: ul. Kopernika 33
Budynek murowany z czerwonej cegły, parę zabudowań wokoło i maszt radiowy są położone przy drodze do Górowa Iławeckiego przy granicy miasta.
Wybudowany w roku 1930 na potrzeby radia "Königsberg I" został oddany do użytku 16. grudnia tegoż roku. Posiadał moc 60 kilowat i posiadał antenę zawieszoną na drucie rozpiętym pomiędzy dwoma masztami z amerykańskiej sosny o wysokości 102 metrów i rozpiętości 200 metrów. Moc nadawczą zwiększono po paru latach do 100 kilowat. W budynku znajdowałą się duża hala oraz mieszkanie dla pełniącego służbę inżyniera. Urządzenia chłodzone były wodą głębinową pobieraną w małym okrągłym budynku (w pobliżu obecnej anteny). Po 1945 roku wykorzystywane było przede wszystkim do zakłócania Radia Wolna Europa. Obecnie nadaje program telewizyjny TVP oraz Radia Maryja.
Położenie: Większy budynek między dwoma skrzyżowaniami przy drodze do Bartoszyc, koło pomnika naszych (gwałcicieli, rabusiów, morderców) "wyzwolicieli" z Drugiej Wojnie Światowej.
Adres: ul. Wyszyńskiego 37
Położenie: Budynek z czerwonej cegły otoczony małym parkiem przy ulicy do Bartoszyc.
Adres: ul. Bartoszycka 3
Położenie: W budynku na przeciwko poczty, oddalonym ok. 100 m od dworca.
Adres: ul. Świętochowskiego 14
Położenie: Zamek "wysoki" jest muzeum. Dostęp do niego istnieje w godziny otwarcia przez przedzamcze, które jest obecnie hotelem.
Adres: Plac Zamkowy 1